Wat maakt een team succesvol? Gooi die vraag in een groep en je krijgt direct goede antwoorden, brave antwoorden: “Gemeenschappelijk doel!”, “Commitment”, “Samenwerking”…. Klopt op zich. Ikzelf zit liever in een groep met leuke mensen, waarmee ik kan lachen en huilen, die er zin in hebben om mij te zien. En die ik graag zie. Dan komt de rest vanzelf. Toch? Ik wil ook helemaal geen succes, als ik eerlijk ben. Ik wil liever gezelligheid en aan de slag omdat het leuk is en relevant. In welke groep gebeurt dat nu? Veel teams zijn serieus, saai, noodzakelijk. Vooral in organisaties. Hmm, wat nu?
Gisteren mocht ik als trainer weer eens aan de slag met het o zo leuke onderwerp team-analyse. Hoe functioneert een team? Hoe zit het met onderling vertrouwen? Nemen alle teamleden hun verantwoordelijkheid? Durven ze elkaar aan te spreken op fouten? En zit er nog groei in het team? Ik smul van de uiteenlopende verhalen van de deelnemers aan de training. Soms liggen de verbetermogelijkheden voor het oprapen. Mensen zien het zelf niet meer, omdat ze er dagelijks tussen zitten. Ze leggen zich neer bij de gang van zaken. Vanaf de zijlijn is dan gemakkelijker te zien waar de mogelijkheden liggen.
Patrick Lencioni heeft een leuke visie op conflicten in teams. Vanuit die visie keken de deelnemers gisteren naar hun eigen team. Conflicten zijn gezond volgens Lencioni. Ze geven open relaties en een stevig vertrouwen. Daarmee creëer je een sterk team dat ook resultaten boekt. (Ik raad je aan om eens een TED-talk of een andere presentatie van hem te googelen.) Gisteren vertelde een deelneemster aan de training een verhaal uit haar praktijk. Ze werkt in de zorg, in een team van zorgverleners. Hard werken, eigenlijk altijd. Een enorme persoonlijke toewijding en een hoge graad van professionaliteit. Irritaties worden niet uitgesproken. Maar op een dag komt daar verandering in. Als ze de opdracht krijgen om een zelfsturend team te worden, valt er een kwartje in het team. Nu komt het eropaan, realiseren ze zich! Als we echt op onszelf worden teruggeworpen, zullen we moeten gaan aanpakken en opruimen. Ze gaan ervoor zitten, letterlijk. Er ontstaan stevige conflicten, omdat mensen gaan zeggen wat ze (al jaren) denken. En het effect blijft niet uit: er ontstaat een team waar de vonken vanaf spatten, in plaats van een groep samenwerkende individuen. “Door Lencioni herken ik het nu helemaal!”, vertelt de vrouw enthousiast. “Wij passen zijn theorie altijd toe in ons team, zonder te weten waarom, maar gewoon, omdat het goed voelt. We laten irritaties of foutjes nooit meer lopen, maar spreken ze uit. We hebben er ook nooit meer echte conflicten over, trouwens. Met de visie van Lencioni valt alles op zijn plek, ontzettend herkenbaar!”
En dan een techneut in de trainingsgroep. Hij zit in een heel ander team: onderhoudsmonteurs, allemaal mannen. Hij heeft een vragenlijst ingevuld over zijn team: zessen en zevens. Het gaat eigenlijk best goed. Ach, er wordt wel eens wat gemopperd, maar ze doen nooit moeilijk naar elkaar. De samenwerking loopt gesmeerd, al jaren. Daarom vraagt hij zich af: waarom zijn de cijfers maar zo matig, als het eigenlijk best goed gaat? Een leuke puzzel. In de trainingsgroep wordt heen en weer gepraat. “Een groep mannen, dan krijg je dat!” roept er een. “Maken jullie wel eens ruzie?” vraagt een ander. “Nee, dat is niet nodig, want het loopt gewoon goed”, antwoordt de man.
Na wat zoeken, komt de aap uit de mouw: de groep monteurs heeft een sterke cultuur, dat wil zeggen, ze houden zich aan de (ongeschreven) regels van de groep. Afwijkingen worden niet toegestaan en zo ontstaat een mooie groep die harmonieus samenwerkt, althans aan de buitenkant. Lencioni gaat juist niet voor de mooie buitenkant, maar voor het hart van mensen en openheid in de groep.
Nu is voor mij de vraag eigenlijk: is het verstandig om dit team meer met conflicten te laten werken? Ik zie nogal wat valkuilen. Je kunt het ook laten zoals het is!
Heb je een idee? Schrijf een reactie.