Deze blog bevat een kort zelfonderzoek.

Argeloos meebewegen
Vergeleken met een paar jaar geleden ben ik veranderd: ik ben gemakzuchtiger geworden. En oppervlakkiger. Pragmatischer ook. Ik denk minder diep na over mijn mening of over beslissingen. Ik kijk meer filmpjes, puur voor vermaak. En ik bestel veel meer via internet. Vroeger discussieerde ik meer, nu klik en scroll ik meer. Aan de ene kant vind ik dat prima. Tegelijk maak ik me zorgen over het gemak waarmee ik meebeweeg. De argeloosheid. Ben ik me wel voldoende bewust van de veranderingen die plaatsvinden?
Mijn geloof, mijn waarden, mijn enthousiasme, mijn levenslust, die veranderen mee, denk ik. Ook mijn omgang met vrienden, met mijn vrouw en kinderen en met God.
Ik wil hier graag wat meer zicht op krijgen! Hoe werkt dit voor mij? En wat vind ik daarvan?

Collectieve verschuiving
De socioloog Hans Boutellier heeft mij geholpen. Zijn boek Het seculiere experiment vind ik een eyeopener. Alleen de ondertitel van het boek al: Hoe we van God los gingen samenleven. Een citaat: De westerse samenleving is behoorlijk succesvol … – daar blijkt geen God voor nodig.
Ik struikel over die laatste woorden: daar blijkt geen God voor nodig. Ongemakkelijke woorden. Althans, voor gelovige christenen. Toch?! Tegelijk zet het me aan het denken. Is dit waar? Kunnen we in feite samenleven zonder God?! En geldt dit ook voor christenen in Nederland? Onze levensstijl, ons geld, ons eten, onze smartphone, onze zelfstandigheid en noem maar op. We vinden het normaal, is mijn waarneming. De Nederlandse samenleving past ook een christen als een jas. Uitgezonderd een minderheid van kwetsbaren, die wel de bittere kant van onze pragmatische samenleving ondervindt. De meerderheid leeft in de droom van succes, gemak en pragmatisme. Ik ook, als ik eerlijk ben.

Onderhuidse invloed
De meeste veranderingen vallen niet eens erg op. Ze sluipen naar binnen en ik ben er in korte tijd helemaal aan gewend. Zodra het onder mijn huid zit, verander ikzelf ook mee: gemak wordt een must, snelheid wordt vanzelfsprekend, excellente service wordt een recht. Ik kan een leuk moment ‘bestellen’, of een moment ontroering of opwinding, net zo gemakkelijk als producten en eten. Veel moeite, stress, pijn en zorg kan ik ontwijken of verdoven. En dat ga ik dus ook doen……!? Aanbod schept vraag.
Kortom: de westerse samenleving heeft invloed op mij! Op mijn leefwijze. Op mijn gedrag, mijn tijdsbesteding. En ook op mijn denken, mijn visie en op mijn geweten.
De kernvraag: Wil ik dat?

---

Zelfonderzoek: Wat herken je het meest?

Wil je voor jezelf eens onderzoeken op welke punten je beïnvloed wordt door onze samenleving? Ik maak een beginnetje voor je met 10 stellingen.
Daaruit zou je een top 3 kunnen halen van de stellingen die jij het meeste herkent bij jezelf.

1. Meer gemakzucht. Ik ben de laatste jaren gemakzuchtiger geworden. Ik maak veel meer gebruik van online mogelijkheden, zoals online films, muziek, bestellen van producten en eten en het bijhouden van contacten en relaties. Ik kies daarbij graag voor gebruiksvriendelijke websites en apps, dezelfde als iedereen eigenlijk.
In hoeverre herken je deze stelling? Scoor eventueel met een cijfer tussen 1 en 10.
2. Minder principieel, meer pragmatisch. Ik ben duidelijk minder principieel geworden als het gaat om levensstijl, dood en leven, naastenliefde, relaties, scheidingen, seksuele omgang, seksuele geaardheid, zondagsrust, eetgewoonten. Ik kijk wel hoe het loopt en als een situatie zich aandient, beslis ik op dat moment wel wat ik doe. Je cijfer?
3. Geboeid willen worden. Als het even kan, vermijd ik saaie activiteiten, meer dan vroeger. Zodra ik me verveel, ga ik wat anders doen. Er zijn zat mogelijkheden om mezelf te vermaken met gaming, series, films, chillen, sporten. Daarmee vul ik mijn vrije tijd een beetje aangenaam. Je cijfer: …
4. Losjes verbonden. Als ik naar vriendschappen kijk of mijn relatie, dan kan ik steeds gemakkelijker iets opstarten, maar ook gemakkelijk weer stoppen als het niet goed meer voelt. Zo doe ik dat ook bij mijn keuzes voor opleiding, werk, kerk, of andere activiteiten van groepen: ik kies wat goed voelt. Ik stop zodra het niet meer goed voelt. Ik zit nergens echt aan vast.
5. Zelfstandigheid en zelfredzaamheid. Ik ben graag op mezelf. Geen gedoe of betutteling door anderen. Ik beslis zelf graag wat ik doe en hoe en wanneer. Ik heb anderen niet echt nodig, want ik red mezelf best. Dat wil niet zeggen dat ik geen vrienden heb. Mijn vrienden zitten net zo in elkaar. Leven en laten leven. Lekker je eigen gang gaan. Dat kun je ook samen doen, zonder je met elkaar te bemoeien. Je cijfer:
6. Werken aan jezelf. Ik sport veel. Ik besteed ook aandacht aan mijn uiterlijk. Ik besteed veel tijd aan mijn hobby’s en andere zaken die voor mij belangrijk zijn. Ik heb wat meer lak aan familie en allerlei verplichtingen. Mijn eigen ontwikkeling staat wat meer centraal dan vroeger. Je cijfer:
7. Andere kijk op religie en geloof. Ik ben de laatste tijd anders aan gaan kijken tegen mijn geloof. Ook mijn Godsbeeld en mijn relatie met God zijn veranderd. Dit heeft ook consequenties voor mijn gevoel. Religie heeft een andere plaats gekregen en heeft ook minder invloed op mijn leefstijl dan vroeger. Je cijfer:
8. Veiligheid en beheersing. Ik vind het belangrijk, dat alles in goede orde verloopt. Je kunt niet alles zomaar toelaten. Het is goed dat we daar met zijn allen op letten en aan werken. Voorzieningen moeten goed en veilig werken, zoals vervoer, wegen, internet, horeca, eten en drinken. Dat is de basis waarmee de vrijheid van leven niet wordt verstoord. Je cijfer:
9. Meer klikken en scrollen en minder vaak fysieke ontmoeting. Ik zit gemiddeld veel vaker op mijn smartphone en dergelijke. De apps en sites zijn tegenwoordig zo handig, dat je minder vaak echt contact hebt met je vrienden en kennissen. Ik besteed veel meer aandacht aan berichten en profielen. Je cijfer:
10. Gewenning aan grove woorden en beelden. Ik merk dat vloeken en schelden me minder raken dan vroeger. Ook het zien geweld en erotiek storen me minder. Dat films en reclame-uitingen steeds grover en directer worden, ben ik wel gewend geraakt. Ik vind de uitingen van vroeger ondertussen traag, saai en braaf. Je cijfer:

---

En? Wat is je top 3?
Je kunt er allerlei conclusies aan verbinden. Bijvoorbeeld: Ja, dat herken ik, maar wat is het probleem!? Of: ik herken het niet zo sterk, want ik ga er niet in mee.
Of: Natuurlijk ontwikkelen we ons, dat is heel positief. Ik zie geen bezwaar.
Of: Herkenbaar, zeker, daar wil ik opnieuw bij stilstaan om te overwegen wat ik daarvan vind en wat ik ermee wil doen.
Ikzelf vind het wel nuttig om de laatste conclusie te trekken en nog wat verder door te denken.

In de 10 stellingen herken ik 3 groepen:
Groep 1 bevat stellingen over je gerichtheid op jezelf (3, 5 en 6). Groep 2: stellingen over je manier van omgaan met mensen om je heen (1, 4 en 9). Een derde groep stellingen gaat over je meningsvorming en visie (2, 7, 8 en 10). Voor elke groep zie ik mogelijke nadelige gevolgen. Ik zeg: mogelijke! Want er is geen noodzakelijk verband, denk ik. Dus als je op Facebook zit, ben je niet gelijk aan het vereenzamen, ofzo. Maar je kunt het voor jezelf wel eens onderzoeken. Dit geldt voor alle nadelige gevolgen die ik hieronder kort aanduid. Foto door Freepik

Mogelijke nadelige gevolgen:
Bij groep 1 (gericht op jezelf): Eenzaamheid, passiviteit, afhankelijkheid, verslaving.
Bij groep 2 (manier van omgaan met mensen): onverschilligheid, intolerantie, veroordeling.
Bij groep 3 (meningsvorming en visie): oppervlakkigheid, consumptieve houding, naïviteit, afstomping.

Wat maakt je (weer) scherp?
Je eigen slimme waarneming zal je niet veel verder helpen. Kijk maar naar Eva. Ze zag de vrucht van een verboden boom. Toen ze zelf overwoog of het goed was om te eten, maakte ze een inschattingsfout. Ze besliste en ze at. God zoekt haar gelukkig snel weer op. Ook Jezus, de volmaakte mens, vaart niet blind op Zijn eigen waarneming. Hij weet maar al te goed, dat alleen Zijn Vader feilloos oordeelt en waarneemt. Veelzeggende voorbeelden, vind ik.
Boeken, hoe slim ook, of stellingen, hoe herkenbaar ook, ze hebben een betrekkelijke waarde voor mij. Met God Zelf ben ik het beste af.
Met God kan ik onderscheiden wat goed voor me is. Ik kan een zuiver geweten en een gezonde levensstijl opbouwen. Ik kan opnieuw ontdekken hoe ik liefdevol kan zijn, nu in 2017 en hier in onze samenleving.

Wat neem jij je voor?